strona: 1, 2, 3
Martyna Seroka
Wpływ zdolności widzenia na ocenę zeznań świadków
Wzrok należy do podstawowych zmysłów mających największe znaczenie w procesie poznawania otaczającego świata.1 Organem reagującym na bodźce świetlne są oczy, wyspecjalizowane struktury o wysokim stopniu światłoczułości. 2 Bodźcem właściwym dla receptorów wzrokowych jest energia promienista w zakresie widma o długości fali zawartej w przedziale od 0,4ľ do 0,72ľ. Oznacza to, iż promienie o innych długościach fali, np. podczerwone czy nadfioletowe, nie docierają już do siatkówki oka, będącej receptorem wzrokowym. Najistotniejszą cechą dobrego widzenia jest ostrość wzroku, czyli zdolność odróżniania przedmiotów małych lub oddalonych. 3 Zdolność ta związana jest z akomodacją oka, przystosowaniem się krzywizny soczewki do odległości obserwowanych obrazów. 4
|
Akomodacja soczewki polega na jej spłaszczaniu się przy patrzeniu na przedmioty dalekie i pogrubianiu przy oglądaniu przedmiotów bliskich. Zaburzenia akomodacji mogą polegać na jej niezdolności do osiągania kształtu potrzebnego do spostrzegania przedmiotów położonych daleko lub blisko. 5
Jednym z istotnych elementów składających się na dokładność spostrzeżenia jest z pewnością barwa. Pod pojęciem barwy rozumie się subiektywne doświadczenie związane ze światłem. Doświadczenie barwy zależy od trzech charakterystyk energii fizycznej: długość fali, czystość i intensywność. Długość fali odpowiada psychologicznej własności (czyli temu, co potocznie nazywa się kolorem), czystość - nasyceniu, natomiast intensywność odpowiada jasności. 6
W związku z tym, że każdy człowiek subiektywnie odbiera wrażenia wzrokowe, nauka ustaliła obiektywne, liczbowe parametry charakteryzujące każdą barwę. Można do nich zaliczyć: odcień, natężenie, czyli jasność barwy, nasycenie oraz czystość.
|
Człowiek uświadamia sobie tylko trzy cechy barw: jasność, nasycenie i odcień. Zeznający świadek powinien określając wygląd jakiegoś obiektu podać także jego prawidłową barwę. Zatem musi umieć zwerbalizować trzy cechy barw, co w praktyce bywa bardzo trudne. Najwięcej kłopotów sprawia świadkowi określenie jakości barwy. Problemy w widzeniu barw mogą wynikać z indywidualnych cech spostrzegającego, np. ze ślepoty na barwy, daltonizmu czy nieumiejętności określenia danej barwy. Trudności te mogą być też związane z różnicami w oświetleniu, kłopotami z adaptacją wzroku, złudzeniami wynikającymi z kontrastów współczesnych następczych, a także z sugestiami związanymi z pamięcią barw. 7
Człowiek z reguły widzi trzy grupy barw: czerwoną i zieloną, żółtą i niebieską oraz białą i czarną. Na spostrzeganie barw może wpływać szereg czynników. Jednym z ważniejszych jest dysfunkcja związana z nieprawidłowym widzeniem barw. Zaliczyć tu można zarówno monochromatyzm (ślepota na barwy), jak i dichromatyzm (w której obcięte jest czerwone pasmo widma, odbierane w rezultacie jako czarne) czy deuteranopię (zaburzenie w widzeniu barw czerwonej i zielonej widzianych jako żółta). Jeśli więc istnieje podejrzenie, że świadek dotknięty jest którąś z tych wad, a zeznania jego dotyczą kolorów, należy przeprowadzić testy na widzenie barw, aby wykluczyć ewentualność pomyłki czy zafałszowania treści relacji.8
1 - B. Hołyst: Kryminalistyka, PWN, Warszawa 2000, s. 932.
2 - E.Gruza: Ocena wiarygodności zeznań świadków w procesie karnym. Problematyka kryminalistyczna, Wydaw. Zakamycze 2003, s. 59.
3 - B. Hołyst: Kryminalistyka, PWN, Warszawa, s. 932.
4 - Gruza: op. cit, ss. 60 i n.
5 - Ibidem, s.59.
6 - A. Reber: Słownik psychologii, Wydawn. Nauk. Scholar, Warszawa 2002, s.78.
7 - M. Czubalski: Eksperymentalne badania użyteczności "identyfikatora barw", Problemy Kryminalistyki 1970 Nr 85-86, ss. 369 i n.
8 - Gruza: op. cit., s. 64.
strona: 1, 2, 3
Skomentuj artykuł na forum
|
|
Forum: 
Księga
gości:
Multimedia:
Gry i zabawy ludowe:
SUBskrypcj@:
