strona:
<<poprzednia, 1,
2
H. Kołecki przyjął, że można wyróżnić kilka wariantów do pojęcia
"śladu":
- Całkowite pomijanie śladu kryminalistycznego - z jednoczesnym
szczegółowym omówieniem podstawowych aspektów kryminalistycznych
większości rodzajów śladów ma miejsce w wielu publikacjach z
zakresu techniki kryminalistycznej. W pracach tych pomija się
stronę teoretyczną zagadnienia, przechodząc często od razu do
problemów związanych z ujawnieniem i zabezpieczeniem śladów
(...).
- Egzemplifikacyjna - enumeratywne objaśnienie śladu kryminalistycznego
spotykamy w pierwszych publikacjach kryminalistycznych. Wyliczano
w nich najczęściej spotykane ma miejscu przestępstwa ślady i
objaśniano ich znaczenie.
- Przytaczanie określeń klasyfikująco - enumeratywnych - powstały
w okresie, kiedy praktyka kryminalistyczna wykorzystywała już
znaczną ilość śladów i można było wśród nich wyróżnić pewne
podstawowe grupy. Ślady definiowano poprzez wyliczenie podstawowych
rodzajów zmian występujących na miejscu przestępstwa (...).
Rozróżnia się również "ślady sensu stricte", zaliczając
do nich takie następstwa działania, które jawią się jako odbitki
czy odciski na jakimś podłożu, bądź plamy lub inne drobiny materii.
- Używanie określeń syntetycznych, nawiązujących do istoty
śladu, jego związku ze zdarzeniem oraz jego funkcji. Syntetyczne
określenie "śladu" jest bardzo popularne zarówno w
nauce, jak i praktyce kryminalistycznej. Popularność ta wynika
z jednej strony z tego, iż współcześnie w dobie tak szybkiego
rozwoju nauki i techniki, a także, niestety, i przestępczości
- tak naprawdę śladem może być wszystko. Z drugiej strony, nieujawnienie
śladów nie oznacza, że ich rzeczywiście nie było. (...). Samo
miejsce zdarzenia, to wszystko, co zaszło, także jest jednym
wielkim śladem. Nie ma więc zdarzenia bez śladów. Wszelkie zabiegi
podejmowane w celu zatarcia śladów wywołują nowe ślady. Wszelkie
te ślady należy umieć czytać.
Ślady kryminalistyczne można wykorzystywać jako materiał dowodowy
oraz jako przedmiot zainteresowań do tzw. działań wykrywczych.
Głównymi funkcjami śladów kryminalistycznych, są :
- Funkcja identyfikacyjna;
- Funkcja dowodowa;
- Funkcja organizacyjna - organizowanie na podstawie analizy
śladów pierwszych czynności wykrywczych;
- Funkcja rekonstrukcyjna - rodzaje śladów, ich charakter i
miejsce występowania pozwala na odtworzenie - rekonstrukcję
przebiegu zdarzenia;
- Funkcja wersyjna - ujawnione i zabezpieczone ślady kryminalistyczne
są brane pod uwagę przy tworzeniu wersji zdarzenia oraz przy
sprawdzaniu tych wersji;
- Funkcja typująca - niektóre rodzaje śladów pozwalają na wnioskowanie
o cechach sprawcy, np. utykanie na jedną nogę, prawdopodobny
wzrost, siła fizyczna, leworęczność;
- Funkcja weryfikacyjna;
- Funkcja rejestracyjna - wprowadzenie informacji do kartotek,
registratur, zbiorów. Niektóre ślady, np. linii papilarnych,
broń, łuski, wyłamane wkładki zamków, od razu po ich ujawnieniu
i zabezpieczeniu podczas oględzin miejsca zdarzenia można porównać
w prowadzonych kartotekach;
- Funkcja kojarząco - reaktywująca - po stwierdzeniu, ujawnieniu
nowych śladów, kojarzeniu śladów zarejestrowanych podejmowanie
spraw niewykrytych;
- Funkcja profilaktyczna - niektóre ślady (np. na zamkach drzwiowych)
pozwalają poznać technikę działania sprawcy, co może być wykorzystywane
do działań profilaktycznych, np. udoskonalenia wymienionych
przykładowo zamków.
Identyfikacja śladów kryminalistycznych, czyli ustalenie tożsamości
jest jedną z najpopularniejszych i najczęściej stosowanych zasad
logicznego myślenia. Jest to rozpowszechniona zasada poznawania
obiektów świata materialnego. Identyfikując ślady kryminalistyczne
należy ustalić tożsamość danego obiektu czy też jakiegoś zjawiska
na podstawie jego najbardziej charakterystycznych cech.
Identyfikacja może badać zarówno okoliczności badanego zdarzenia,
jak i zajmować się identyfikacją jedynie śladów danego zdarzenia.
Wykorzystana jest tu zatem zasada : od ogółu do szczegółu. W szerszym
znaczeniu identyfikacja stosowana jest przeważnie wtedy, gdy chodzi
o zidentyfikowanie sprawcy danego zdarzenia, albo zidentyfikowanie
zaistniałego zdarzenia - w sensie ustalenia jego istoty i rozpoznania.
W wąskim znaczeniu natomiast identyfikacja stosowana jest przy
oznaczeniu samych badań zmierzających do zidentyfikowania śladu,
jak również do oznaczenia rezultatu tych badań.

Identyfikacja mówi więc o tym, jak należy nazywać dany obiekt
czy zjawisko, gdzie, do jakiej klasy trzeba zakwalifikować podane
zdarzenie. Badany obiekt, czy zdarzenie musi być jednak poprzednio
określone przez pewną liczbę właściwości a wybrana klasa musi
być elementem konkretnego podziału. Prawidłowa identyfikacja kryminalistyczna
jest wtedy, gdy dokonywana jest ściśle z zasadami i przy pomocy
odpowiednio dobranych metod i środków opracowanych wcześniej przez
kryminalistykę. Pracując zgodnie z zasadami można więc odgraniczyć
identyfikację kryminalistyczną od innych identyfikacji stosowanych
w określonych naukach.
Celem identyfikacji śladów może więc być ustalenie osoby lub rzeczy,
która pozostawiła dany ślad, rozpoznanie pozostawionej substancji
lub też przedmiotu który pozostawił wykryty ślad, ustalenie które
poszczególne części, w jaki sposób i w jakiej kolejności tworzyły
wcześniej jedną konkretną całość.
Typy identyfikacji - jej odmiany, można podzielić na trzy zasadnicze
grupy mówiące o co chodzi w danym badaniu identyfikacyjnym. Pierwszym
takim typem jest identyfikacja osoby lub rzeczy, która konkretny
ślad po sobie pozostawiła. Może to być również identyfikacja indywidualna,
określająca konkretną osobę lub inny obiekt jednostkowy. Drugą
odmianą jest identyfikacja substancji która ślad utworzyła. Jest
to identyfikacja obiektu tworzącego ślad. Można tu też przypisać
identyfikację grupową, która przyporządkowuje zabrane ślady do
pewnego zbioru obiektów posiadających określone cechy grupowe.
Trzecim - ostatnim typem jest identyfikacja całości (zdarzenia)
na podstawie części.
Najważniejszą metodą prowadzenia tego typu badań są badania porównawcze.
W badanie identyfikacyjne wchodzi zatem badanie porównawcze i
oparty na nim sąd identyfikacyjny. "Podstawę sądu identyfikacyjnego
może stanowić takie badanie, w którym jednym z porównywanych obiektów
jest wzorzec, oraz wynikiem którego jest stwierdzenie identyczności
cech grupowych lub jednostkowych nieznanych śladów i wykorzystanego
wzorca." Wnioskując, taki sąd identyfikacyjny określa zgodność
cech ślady dowodowego z wzorcem. Określa czy badany ślad dowodowy
danego obiektu pochodzi od obiektu należącego do określonej grupy
obiektów.
Nie zawsze niestety można porównać w procesie identyfikacji kryminalnej
wszystkie cechy śladu i wzorca. W związku z tym, często wnioski
co do tożsamości obiektów oparte zostają na prawdopodobieństwie.
Prawdopodobieństwo statystyczne wykorzystuje się głównie do oceny
cech charakterystycznych pobranego materiału zależnie od częstotliwości
jego występowania. Wartości występowania własności wyraża się
więc liczbami, które oznaczają statystyczne prawdopodobieństwo
występowania poszczególnych cech wśród badanej całości. Drugim
typem prawdopodobieństwa jest tzw. stopień wątpliwości, który
można podzielić w kontekście logicznym i psychologicznym. Rozpoznanie
ze strony logicznej jest wnioskowaniem poprzez stosowanie analogii.
Na podstawie zgodności pewnych znanych cech obiektów badanych
wnioskujemy o tożsamości tych obiektów. Prawdopodobieństwo psychologiczne
natomiast jest określane jako stopień zaufania jakiejś osoby do
pewnej tezy, albo też sądem tej osoby o prawdziwości lub zafałszowaniu
oraz o stopniu ugruntowania sądów drugiej osoby.

Biorąc pod uwagę wszystkie wątpliwości które nasuwają się i wynikają
bezpośrednio od pobranych materiałów dowodowych, należy przyznać,
że często dosłowne "ostatnie słowo" należy do biegłego
sądowego, który przez niepowtarzalność pewnych cech, a także przez
wieloletnie doświadczenie zawodowe potrafi określić zarówno istotę
jak i zgodność badanych śladów kryminalistycznych. Często więc
w procesie decydującym czynnikiem jest wiedza biegłego i znajomość
przedmiotu badań. Biegły w ramach ekspertyzy jest zdolny w sposób
całkowity odczytać informacje kryjące się w dowodzie nie wprost,
do ich rozpoznania i przetworzenia w procesie myślowym w taki
sposób by odmienić prawdopodobieństwo statystyczne i logiczne
w pewność i niepodważalność.
Ślady kryminalistyczne spełniają więc funkcje dowodową. Przez
"dowód" należy uznać fakt, w domniemaniu prawdziwy,
który może służyć jako podstawa wiary w istnienie lub nieistnienie
drugiego faktu. Dowód ma najistotniejsze znaczenie w procesie
karnym.
Termin "dowód" jest więc bezsprzecznie zarezerwowany
dla jednostkowego pojęcia rzeczywistego dowodu, czyli jest końcowym
rezultatem dowodzenia. Jest to wynik prawidłowo, celowo przeprowadzonego
toku myślenia. Z punktu widzenia kryminalistyki można dokonać
podziału na źródła dowodowe i środki dowodowe.
Źródło dowodowe jest przedmiotem wypowiedzi mającej jakieś znaczenie
dowodowe, lub przedmiotem oględzin, które dostarczają wiadomości
mających znaczenie dowodowe. Grupę tą możemy podzielić na osobowe
źródła dowodowe, którymi są ludzie którzy w pośredni lub bezpośredni
sposób dostarczają informacje o faktach dowodowych, oraz drugą
grupę tworzącą rzeczowe źródła dowodowe - czyli rzecz (mogą to
być przedmioty, części przedmiotów, zwierzęta, ciało ludzkie zarówno
zwłoki jak w żywy człowiek) z których istnienia można czerpać
wiedzę dowodową.
Środki dowodowe natomiast są to intelektualne treści - informacje,
które dotyczą faktów dowodowych, zawarte w wypowiedziach osób
oraz które uzyskuje się w drodze oględzin organizmów, rzeczy i
miejsca zdarzenia.
Tak więc ślady, które zostały umiejętnie pobrane i zabezpieczone,
są niejednokrotnie najistotniejszymi dowodami w procesie odnajdywania
rozwiązań najbardziej zawikłanych zagadek kryminalistycznych.
Ola
Sengebusch - jak sama pisze:
"Zacznijmy od tego, że mam 24 lata i własnie kończę
Akademię Marynarki Wojennej w Gdyni na Wydziale Dowodzenia
i Operacji Morskich.
Poza oczywistym - kryminalistyką, interesuje mnie wiktymologia
i psychologia. Swoich pasji, jak na razie, nie mam możliwości
łączyć z pracą i bardzo nad tym ubolewam, tak więc nie jestem
technikiem pracującym w Policji ;) choć, muszę przyznać,
że właśnie w Policji odktyłam swoją pasję. W trakcie wcześniejszych
studiów (licencjat z Zarządzania Bezpieczeństwem), odbywalam
praktyke zawodową w Komendzie Powiatowej Policji."
|
strona: <<poprzednia,
1, 2
Skomentuj artykuł na forum
|
|