Idzie nowe.

Kiedy w 1440 roku Jan Gutenberg (właściwie Johannes Gensfleisch zum Gutenberg ur. ok. 1396, zm. 3 lutego 1468 drukarz moguncki) składał swój pierwszy wydruk, ludzie wciąż wierzyli, że epilepsję zsyła diabeł, ukąszenie pająka można wyleczyć tańcem, a kamienie szlachetne noszone na szyi mogą uchronić przed podagrą. Medycy szkolili się na uniwersytetach na których teologia była ważniejsza dla lekarza od znajomości anatomii, a anemię leczyli upuszczaniem krwi. Jeśli nie znałeś łaciny, mogłeś co najwyżej zostać cyrulikiem. Nie wiemy co myślał mistrz Jan biorąc w rękę pierwszą zadrukowaną kartę. Czy spodziewał się, że jego wynalazek zmieni tak wiele, także w medycynie...
Pierwszym wydrukowanym dziełem medycznym nie były bynajmniej prace Hipokratesa, ani Galena, ale wydany w 1457 roku w Moguncji "Kalendarz upuszczania krwi z żył oraz stosowania środków przeczyszczających na miesiące roku 1457". Tak to "nożem i wygódką" wkroczyła medycyna w wiek odrodzenia.
Po raz pierwszy tym terminem posłużył się Georgio Vasari mówiąc: "Nie ma nic wspanialszego od człowieka". Judescu (z języka francuskiego renaissance, z języka włoskiego rinascita - "judescu") to czas kiedy człowiek był w centrum zainteresowania. Główne hasło: "Homo sum humani hil a me alrenum esse puto" czyli "Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce" (Terencjusz). Powróciła spuścizna kulturalna antyku.
Na bazie odkryć Belga Wesaliusza rozwinęła się anatomia porównawcza zwierząt. William Harvey opisał krwiobieg. Wynalezienie mikroskopu ukazało nowe obszary badań naukowych. Leonardo da Vinci sporządził rysunki anatomiczne poszczególnych części ciała ludzkiego i zwierzęcego. Dante Alighieri napisał "Boską komedię".

Rys. - "Rysunki anatomiczne Leodarda da Vinci"

Zmieniła się również medycyna.
Nauczanie powili zaczęło wyzwalać się spod dominacji kościoła katolickiego (co nie znaczy że spod dominacji religii w ogóle). Protestantyzm spowodował załamanie się nauczania scholastycznego. Naukę na uniwersytetach coraz częściej zaczęło poprzedzać zdobywanie wiedzy w gimnazjach (głowinie protestanckich) i kolegiach (w szkołach zakonnych). Zaczęto tam nauczać greki i hebrajskiego, a nawet języków narodowych. W gimnazjach nauczano także tzw. "curiosów", w tym podstaw medycyny (głównie botaniki i anatomii).
Zmiany w "szkolnictwie niższym" pociągnęły za sobą zmiany w nauczaniu uniwersyteckim. Kandydat na lekarza nie musiał już kończyć fakultetu filozofii, jeśli wcześniej ukończył gimnazjum. Podstawą nauczania pozostały dzieła Galena i Hipokratesa, ale także podręczniki autorów arabskich.
Zwiększono liczbę katedr medycyny (2 - 4). Jeśli uczelnia posiadała tylko jednego profesora, nauczał on kolejno przez cztery lata: o chorobach głowy, klatki piersiowej, brzucha i gorączkach. Drugi profesor, to szansa wysłuchania wykładów z patologii, trzeci nauczał o temperamentach i humorach, a jeśli był czwarty - chirurgii i anatomii.

Przysługujące dotąd cesarzowi i papieżowi prawo wydawania zgody na przeprowadzenie sekcji zwłok scedowano na lokalne władze świeckie i kościelne. Zaczęły pojawiać się tzw. teatry anatomiczne. Do nauczania zaczęto wykorzystywać atlasy anatomiczne i szkielety (będące wówczas horrendalnie drogą pomocą naukową).
Zaczęto zakładać ogrody botaniczne (pierwszy w 1545 roku w Padwie, pierwszy w Polsce w 1615 r. w Gdańsku).
Podjęto próby nauczania w językach narodowych. Pierwszym dziełem o tematyce medycznej wydanym po polsku były "Cieplice" Wojciecha Oczko opublikowane w 1578 r. Dzieło zapoczątkowujące polską balneologię, klasyfikujące wody mineralne i lecznicze występujące w Polsce, opisujące ich działanie oraz podające metody leczenia nimi.
Wiek XVII zapoczątkował rozwój ośrodków klinicznych i nauczania przy łóżku chorego. Do uzyskania prawa praktyki lekarskiej konieczne było zdanie dwóch egzaminów. Pierwszy (próbny) zdawano przed jednym z profesorów, drugi w obecności innych lekarzy. Jeśli kandydat zdał pomyślnie oba egzaminy, uzyskiwał tytuł licencjata i prawo do prywatnej praktyki. Mógł też zostać na uczelni, wydać tzw. "dysputację" i przeprowadzić wykład, po którym uzyskiwał tytuł doktora (jednak mało kogo było na to stać, [[bo]] rzecz cała opłacana była z prywatnych zasobów medyka). Niektóre kraje wprowadziły wymóg nostryfikacji dyplomów uzyskanych za granicą.

Pomimo daleko idących zmian, jedna rzecz pozostawała wciąż taka sama: na pomoc lekarską mogli pozwolić sobie jedynie ludzie bogaci. Początkowo "dyplomowanych" lekarzy moglibyśmy spotkać tylko na dworach i pałacach. Wraz ze zwiększeniem ilości lekarzy, pojawiła się instytucja wolnej praktyki lekarskiej.
Fala epidemii, dziesiątkująca ludność Europy, wymogła na władzach zajęcie się problemem zdrowia publicznego. Już w XIV w. zaczęto powoływać tzw. lekarzy miejskich (zwanych fizykami), ale dopiero w XVI XVII wieku stało się to powszechną praktyką. W miastach zaczęły powstawać kolegi medyczne, nadzorujące parce lekarzy, chirurgów i aptekarzy. Choć nadal nie uznawano specjalizacji, zaczęto dzielić lekarzy w zależności od wyznawanych przez nich teorii terapeutycznych.

strona: 1, 2, 3, 4, 5, 6